Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Nedir?
Kesintisiz güç kaynakları (İngilizce: Uninterruptible Power Supply – UPS), elektrik enerjisi ile beslenen sistemleri hem şebekede meydana gelen veya gelebilecek çöküntüler, yükselmeler, ani değişikler, harmonikler gibi gerilim dalgalanmalarına karşı koruyan hem de enerji kesintisi sırasında enerji üreterek sistemin devamlılığını sağlayan elektronik cihazlara denir.

Kesintisiz güç kaynakları, elektrik enerjisi ile beslenen sistemlere karşı iki görevi vardır. Birincisi sistemi olumsuz şebeke koşullarına karşı korumaktır. Diğeri ise enerji kesintisizi sırasında bünyesinde depoladığı enerjiyi bir süreliğine sisteme aktararak sistemdeki acil işlemleri tamamlamak adına kullancıya zaman sağlamaktır. Kısacası elektriksel sistemleri besleyerek, şebekedeki anormal durumları düzelterek sisteme temiz ve kaliteli enerji aktarımı yapan cihazlardır.

ups1

3 faz giriş – 3 faz çıkış Tescom DS Power 300 serisi kesintisiz güç kaynakları, 10 kVA ile 400 kVA arasında değişen güç aralığındaki elektriksel sistemlerde tam yükte %95’e varan verimlilik sağlamaktadır.

Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) Neden Kullanılır?
Endüstriyel tesislerin elektriksel yükünün büyük bir bölümünü elektrik motorlarını oluşturmaktadır. Elektrik motorlarının çalışmaması durumunda fabrikalarda üretim durabilir. Ayrıca bilgisayar sistemleri, tıbbi cihazlar, haberleşme sistemleri, denetim ve alarm sistemleri veya aydınlatma sistemleri gibi önemli elektriksel yüklerinde korunmaya ve yedek enerjinin sağlanması gerekmektedir. Bu tür yükler kritik yüklerdir. Çünkü ülkemizde çok sık olmasa da elektrik kesintileri meydana gelebilmektedir. Ayrıca ülkemizin elektriksel şebekesinde yüksek veya düşük gerilim, ani voltaj sıçramaları ve frekans değişimleri gibi durumlarda meydana gelmektedir. Bu tür durumlarda elektriksel sistemlerin hem korunması hem de yedek enerji sağlanması gerekmektedir.

Kesintisiz Güç Kaynakları (UPS) ile Jeneratörler Arasındaki Fark Nedir?
Kesintisiz güç kaynakları ile jeneratörler genelde karıştırılmaktadır. Bir endüstriyel tesiste, veya özel işletmelerde enerji kesildiği zaman jeneratör devreye girer ve sisteme enerji verir. Ancak enerjinin kesildiği zaman ile jeneratörün devreye girdiği zaman arasında bir süre vardır. Bu süre bazen kısa bazen de uzun olabilmektedir. İşte bu sıra zarfında kesintisiz güç kaynakları devreye girer. Bu ara zamanda UPS, sistemi besler ve sistemdeki acil işleri tamamlar veya bilgisayarı içindeki önemli dosyaları korur. Kesintisiz güç kaynakları, elektriksel sistemlere uzun süreli enerji sağlamazlar.

ups2

Tescom Cyclone Serisi CL100D kesintisiz güç kaynakları 1 faz giriş – 1 faz çıkışlı, giriş ve çıkış IGBT ve IPM (Intelligent Power Module) teknolojisi kullanılan, yüksek giriş faktörü ve düşük giriş akım harmonik bozunumuna sahip yüksek güvenilirli cihazlardır.

Kesintisiz Güç Kaynaklarında Verim Neden Önemlidir?
Kesintisiz güç kaynaklarında iki önemli durum vardır. Bunlar; çıkış gerilimin dalga şekli ve UPS’in verimidir. Kesintisiz güç kaynağının yapısında yer alan inverterin çıkışından 3 adet dalga türü elde edilir;

• Kare dalga
• Adım dalga
• Sinüs dalga

ups4

Genelde kesintisiz güç kaynağının çıkışında adım dalga elde edilir ve bir filtre yardımıyla sinüse benzetilerek yüke verilir. Ancak böyle bir durumda filtrede yaklaşık %15 civarında bir kayıp olmaktadır. Bu yüzden sisteme verilen enerjinin verimi de düşer. İnverter çıkışını sinüse benzetmek için çok darbeli PWM anahtarlama yapılır. Bu şekilde de sistemde anahtarlama kayıpları meydana gelir. Kesintisiz güç kaynaklarının tasarımında bu durumlar göze alınır.

Tescom kesintisiz güç kaynaklarında verim aralığı %90-95 şeklindedir. Böylece kullanıcılar yüksek verimde daha çok enerji tasarrufu yapmış olurlar. Kayıplar, endüstriyel tesislerde daha çok maliyet demektir. Çünkü UPS içinde kaybedilen kayıplarda tesisin elektrik faturasına yansıyacaktır. UPS’in verimini artırdığımızda kayıplar için ödenen fiyatında neredeyse yarı yarıya düştüğü gözlenmektedir. Bu fiyat farkı şebekeden çekilen enerji miktarı arttıkça daha da artacaktır ve daha çok enerji tasarrufu sağlanacaktır.

ups3

Tescom Neoline Serisi kesintisiz güç kaynakları 0.8′e kadar çıkış faktörü sahiptir. Ayrıca yüksek aşırı yük kapasitesi, yük ile daha iyi uyumluluk ve çeşitli tiplerde yükler için uygunluk sağlar.

Kesintisiz Güç Kaynaklarının Kullanım Alanları Nelerdir?
Teknoloji ilerledikçe elektrik enerjisine bağlılığımız artmaktadır. Bu yüzden elektrik kesintisine de tahammülümüz kalmamaktadır. Özellikle bazı önemli kritik cihazlar, şebekede oluşabilecek çok kısa süreli bozulmalardan bile etkilenmektedir. Hastaneler, havaalanları, haberleşme merkezleri gibi yerlerin enerji kesintisine tahammülü yoktur. Örneğin ameliyat sırasında, uçağın kalkış-iniş anlarında gerekli bilgi aktarımının çeşitli bölgelerle aktarımında enerjinin gitmesi önemli kötü sonuçlar doğurabilir. Ayrıca endüstriyel tesislerde enerjinin gitmesi de malzeme ve işgücü kaybını artırmaktadır. Bu tür durumlar, kritik yüklerin kesintisiz güç kaynakları (UPS) üzerinden beslenmesi gerekmektedir.

UPS’lerin genel olarak kullanım alanları;

• Bilgisayarlar ve bilgisayar destekli otomasyon sistemleri
• Bilgisayar destekli üretim / ambalajlama tezgahları
• Tıbbi elektronik cihazlar, hastaneler
• Hava alanı aydınlatması
• Hava trafik kontrol merkezleri
• Askeri radar sistemleri
• Haberleşme ve yayın kuruluşları
• Asansörler
• Elektronik kapılar
• Barkod cihazları
• Yazar kasalar
• Fotoğraf baskı cihazları ( Minilab vs. )
• CNC Tezgahları
• Elektronik teraziler
• Acil durum aydınlatma sistemleri
• Isıtma cihazları
• Soğutma cihazları